Năm 2023 đã chứng kiến một cuộc cách mạng trong thủ tục xin giao đất và thuê đất. Đấu giá, một yếu tố quan trọng trong quá trình này, đang trải qua những thay đổi đáng kể. Bài viết dưới đây sẽ khám phá những diễn biến quan trọng này và tác động của chúng đối với người xin đất và thuê đất trong năm 2023.
>>> Tìm hiểu thêm: Phòng công chứng, Văn phòng công chứng là gì? Phòng công chứng và Văn phòng công chứng có gì khác nhau?
1. Trường hợp nào xin giao đất và thuê đất không thông qua đấu giá
Theo Điều 118 trong Luật Đất đai 2013, việc xin giao đất, thuê đất không thông qua việc đấu giá được áp dụng trong nhiều tình huống. Cụ thể, có một số trường hợp không yêu cầu tham gia vào quá trình đấu giá, bao gồm:
– Giao đất mà không thu tiền sử dụng hoặc thu tiền thuê theo Điều 54 của Luật Đất đai 2013.
– Sử dụng đất và được miễn phí sử dụng hoặc miễn phí thuê.
Theo quy định của Điều 110 trong Luật Đất đai 2013, việc miễn giảm tiền sử dụng hoặc tiền thuê áp dụng cho các trường hợp sau:
– Sử dụng đất cho mục đích sản xuất hoặc kinh doanh trong các lĩnh vực được ưu đãi về đầu tư hoặc trên các khu vực được ưu đãi về đầu tư theo quy luật liên quan tới việc làm an ninh, ngoại giao và xây dựng nhà ở thương mại.
– Sử dụng đất để thực hiện các chính sách về nhà ở và đất ở cho những trường hợp đặc biệt; xây dựng nhà ở xã hội theo quy luật liên quan đến việc xây dựng nhà; cung cấp đất cho người phải di dời khi Nhà nước thu hồi đất. Nguyên nhân do gây nguy hiểm tính mạng con người.
– Sử dụng đất để sản xuất nông nghiệp của hộ gia đình hoặc cá nhân thuộc dân tộc thiểu số.
– Sử dụng đất để xây dựng các công trình sự nghiệp của các tổ chức công lập.
– Đất được sử dụng cho mục đích xây dựng cơ sở hạ tầng cảng hàng không, sân bay; xây dựng các cơ sở và công trình phục vụ việc làm an ninh hàng không.
– Sử dụng đất làm diện tích để xây trụ sở, sân phơi, kho hàng; xây các cơ sở phục vụ trực tiếp cho việc sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản và làm muối đối với hợp tác xã nông nghiệp.
– Các trường hợp khác do Chính phủ quyết định. 
Ngoài ra, việc sử dụng đất theo các điểm b và g tại khoản 1 và khoản 2 của Điều 56 trong Luật Đất đai cũng được áp dụng cho hộ gia đình và cá nhân có nhu cầu tiếp tục sử dụng đất nông nghiệp vượt quá hạn mức quy định. Tổ chức nước ngoài có trách nhiệm xây dựng trụ sở làm việc và Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê hàng năm cho các tổ chức vũ trang sử dụng để sản xuất trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp,….. kết hợp với mục tiêu an ninh quốc phòng.
– Sử dụng đất cho mục đích hoạt động trong ngành khoáng sản.
– Sử dụng đất thực hiện dự án xây nhà ở tái định cư, nhà ở xã hội và công vụ.
– Giao đất ở cho cán bộ, công chức, viên chức khi được điều đến nơi làm việc theo quyết định.
– Giao đất cho hộ gia đình, cá nhân có hộ khẩu thường trú tại xã mà không có nơi ở. Trong khi chưa được Nhà nước cung cấp nơi ở.
– Giao đất cho hộ gia đình, cá nhân có hộ khẩu thường trú tại khu vực đặc biệt khó. Hoặc các khu vực khó khăn mà không có nơi ở và chưa được Nhà nước cung cấp. Các trường hợp khác sẽ do Thủ tướng Chính phủ quyết định.
>>> Tìm hiểu thêm: Hướng dẫn thủ tục xin cấp sổ đỏ lần đầu online mới nhất 2023? Hồ sơ đăng kí cấp sổ đỏ bao gồm những giấy tờ gì theo quy định?
2. Trình tự, thủ tục xin giao đất và thuê đất không thông qua đấu giá
Trình tự thực hiện thủ tục xin giao đất hoặc cho thuê đất không qua đấu thầu có thể được tóm tắt như sau:
2.1 Hồ sơ cần có:
Theo hướng dẫn ở Phụ lục 4 của Thông tư 30/2 014/TT-BTNMT (đã điều chỉnh và bổ sung bằng Thông tư 11/2022/TT-BTNMT), người muốn xin giao đất hoặc thuê đất cần có một bộ hồ sơ gồm:
– Đơn xin giao đất hoặc thuê đất.
Tuỳ thuộc từng loại hình dự án, hồ sơ cần bổ sung những giấy tờ sau đây:
– Trường hợp dự án yêu cầu xét duyệt cơ quan nhà nước phải cấp giấy chứng nhận đầu tư:
– Bản sao giấy chứng nhận đầu tư hoặc quyết định chủ trương đầu tư, đính cùng với bảng thuyết minh dự án đầu tư.
– Văn bản thẩm định quy hoạch sử dụng đất, thẩm định nhu cầu giao đất hoặc cho thuê đất, đã được lập lúc cấp giấy chứng nhận đầu tư hoặc thẩm định dự án đầu tư hoặc xét duyệt dự án.
– Trích lục sơ đồ địa chính khu đất hoặc trích bản đồ địa chính khu đất. 
Trường hợp dự án không yêu cầu xét duyệt cơ quan nhà nước để cấp giấy chứng nhận đầu tư:
– Bản sao bảng thuyết minh dự án đầu tư. (Trường hợp dự án không yêu cầu xét duyệt cơ quan nhà nước để cấp giấy chứng nhận đầu tư).
– Bản sao phương án kinh tế – kĩ thuật. (Trường hợp không cần thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình).
– Nếu có yêu cầu giao đất cho công trình tín ngưỡng, cần có phương án tài chính – kĩ thuật đối với cơ sở tôn giáo.
>>> Tìm hiểu thêm: Hợp đồng mua bán nhà đất có hiệu lực khi nào? Nên công chứng hợp đồng mua bán nhà đất tại văn phòng công chứng tư nhân hay phòng công chứng Nhà nước?
2.2 Các bước thực hiện thủ tục xin giao đất và thuê đất
Thủ tục giao đất hoặc cho thuê đất không qua đấu thầu được thực hiện theo những bước sau đây:
Bước 1. Nộp hồ sơ
Nơi nộp: Phòng Tài nguyên và Môi trường tại cấp huyện đến nơi có đất.
Bước 2. Tiếp nhận hồ sơ
Trong trường hợp hồ sơ không đủ hoặc không hợp lệ, cơ quan tiếp nhận sẽ giải thích và hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn thiện hồ sơ theo yêu cầu.
Bước 3. Giải quyết yêu cầu
Phòng Tài nguyên và Môi trường sẽ thực hiện những công việc sau:
– Hướng dẫn người xin giao đất hoặc thuê đất thực hiện nghĩa vụ tài chính.
– Trình UBND cấp huyện quyết định giao đất hoặc cho thuê và ký hợp đồng thuê đất. (Đối với trường hợp thuê đất).
– Trình UBND cấp huyện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
– Phòng Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn xây dựng phương án chỉnh lý dữ liệu đất đai và hồ sơ địa chính. 
Lưu ý: Người được giao đất theo phương thức giao đất có thu tiền sử dụng đất cần nộp tiền sử dụng đất, người được thuê đất cần nộp tiền thuê đất.
Bước 4. Trả kết quả
Kết quả thực hiện thủ tục hành chính:
– Quyết định giao đất (đối với trường hợp giao đất).
– Quyết định cho thuê đất hoặc hợp đồng thuê đất (đối với trường hợp thuê đất).
– Sau ngày có quyết định giao đất hoặc cho thuê đất, Phòng Tài nguyên và Môi trường sẽ tiến hành giao đất trên thực địa và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người được giao đất hoặc thuê đất.
>>> Tìm hiểu thêm: Hồ sơ yêu cầu công chứng di chúc để lại căn nhà cho cháu trai do công chứng viên soạn thảo bao gồm những gì?
2.3 Thời hạn giải quyết
– Thời hạn giải quyết thủ tục không kéo dài hơn 20 ngày từ khi tiếp nhận hồ sơ hợp lệ.
– Không quá 30 ngày đối với các trường hợp đặc biệt. Bao gồm: xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn.
Trên đây là giải đáp về Thủ tục xin giao đất thuê đất không thông qua đấu giá. Ngoài ra, nếu bạn có thắc mắc liên quan đến nội dung trên hoặc cần tư vấn các vấn đề pháp lý khác về thủ tục công chứng, xin vui lòng liên hệ theo thông tin:
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
