Xây nhà ở và công trình trên đất ngoài chỉ giới là một lĩnh vực trong quản lý và xây dựng. Đất ngoài chỉ giới thường đề cập đến các khu vực nằm ngoài khu vực quy hoạch. Việc xây dựng tại đây đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt về quy định pháp luật. Trong bài viết, chúng ta sẽ tìm hiểu những vấn đề liên quan đến lĩnh vực này.
>>> Tìm hiểu thêm: Hợp đồng ủy quyền là gì? Theo quy định hiện hành, có bắt buộc phải công chứng hợp đồng ủy quyền không?
1. Đất ngoài chỉ giới là gì?
Để hiểu khái niệm đất ngoài chỉ giới, trước hết, chúng ta cần hiểu rõ về chỉ giới xây dựng. Theo quy định tại khoản 6 Điều 3 của Luật Xây dựng năm 2014 và Thông tư 01/2021/TT-BXD, chỉ giới xây dựng được định nghĩa như sau:
“Chỉ giới xây dựng là ranh giới quy định cho việc xây dựng công trình chính trên một thửa đất.”
Từ định nghĩa trên, có thể hiểu đây là phần diện tích không thuộc ranh giới cho phép xây dựng công trình chính. Nói cách khác, đó là diện tích không được phép xây dựng công trình chính theo quy định. 
2. Có được xây dựng trên đất ngoài chỉ giới không?
Với liên quan đến vấn đề này, quy định tại Mục 2.6.7 của QCVN 01:2021/BXD, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Quy hoạch xây dựng, được ban hành cùng với Thông tư 01/2021/TT-BXD, đã đưa ra hướng dẫn rõ ràng về việc xây dựng trên đất ngoài chỉ giới theo hai trường hợp sau:
Trường hợp 1: Khi đất chỉ giới xây dựng trùng khớp với con đường chính. Quy định rõ ràng rằng việc xây dựng phải tuân thủ những nguyên tắc sau:
– Không được gây cản trở cho giao thông trên lòng con đường.
– Đảm bảo an toàn và tiện lợi cho người đi bộ trên lề đường.
– Không được gây ảnh hưởng tiêu cực lên cây xanh và các công trình hạ tầng kỹ thuật trong khu vực.
– Bảo tồn tính thống nhất của phong cảnh trong toàn bộ con phố hoặc từng khúc phố.
– Tuân thủ các quy định về phòng cháy chữa cháy và hoạt động của xe cứu hỏa
>>> Tìm hiểu thêm: Sau khi cải tạo lại nhà, chủ nhà có quyền tăng giá thuê trong hợp đồng thuê nhà không? Thời gian cải tạo nhà có tính vào hợp đồng thuê nhà hay không?
Trường hợp 2: Khi đất chỉ giới xây dựng nằm trong vùng lùi (khoảng không gian giữa con đường chính và chỉ giới xây dựng). Người xây dựng phải tuân theo các quy định sau:
– Không được thiết kế bất kỳ thành phần hoặc chi tiết kiến trúc nào vượt quá ranh giới đỏ.
– Bảo tồn tính thống nhất của phong cảnh trong toàn bộ con phố hoặc từng khúc phố.
– Tuân thủ các quy định về phòng cháy chữa cháy và hoạt động của xe cứu hỏa.
Mặc dù có sự quy định cho trường hợp đất chỉ giới xây dựng nằm trong vùng lùi. Nhưng việc xây dựng nhà ở hoặc công trình trên đất ngoài chỉ giới xây dựng vẫn không được cho phép. 
3. Xây dựng nhà ở ngoài chỉ giới xây dựng bị xử lý ra sao?
Liên quan đến việc xây dựng trái quy định về chỉ giới xây dựng, Nghị định 16/2022/NĐ-CP đã ban hành quy định về việc xử lý vi phạm quy định về trật tự xây dựng. Theo như Nghị định này, các biện pháp xử lý vi phạm sẽ được áp dụng như sau:
– Xây dựng nhà ở riêng lẻ sẽ bị áp mức tiền phạt từ 80.000.000 đồng tới 100.000.000 đồng.
– Xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn; khu di tích lịch sử – văn hóa; công trình khác cũng sẽ bị áp mức tiền phạt từ 100.000.000 đồng tới 120.000.000 đồng.
– Xây dựng công trình yêu cầu lập báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc báo cáo kinh tế – kỹ thuật của công trình sẽ bị áp mức tiền phạt từ 160.000.000 đồng tới 180.000.000 đồng.
Để khắc phục hậu quả, các biện pháp có thể được áp dụng. Bao gồm buộc che chắn theo quy định; khắc phục ô nhiễm môi trường (nếu có); buộc thực hiện thủ tục điều chỉnh hoặc gia hạn giấy phép xây dựng; buộc công khai giấy phép xây dựng theo quy định. 
Nếu việc xây dựng đã bắt đầu và đang trong quá trình thi công, ngoài việc bị áp mức tiền phạt, người xây dựng còn cần tuân thủ trình tự và thủ tục quy định tại Điều 81 của Nghị định này.
>>> Tìm hiểu thêm: Người lập di chúc có thể sửa đổi, bổ sung di chúc bất cứ lúc nào không? Theo quy định hiện hành, có cần phải công chứng di chúc không?
Từ những điểm trên, có thể nhận thấy rằng việc xây dựng nhà ở hoặc công trình vượt khỏi chỉ giới xây dựng sẽ bị xử lý thông qua áp mức tiền phạt. Điều này tùy thuộc vào mức độ vi phạm cụ thể trong từng trường hợp. Ngoài ra, người xây dựng cũng có thể phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả. Bao gồm việc phá dỡ công trình hoặc phần diện tích vi phạm.
Trên đây là giải đáp về Đất ngoài chỉ giới có được xây dựng không. Ngoài ra, nếu bạn có thắc mắc liên quan đến nội dung trên hoặc cần tư vấn các vấn đề pháp lý khác về thủ tục công chứng, xin vui lòng liên hệ theo thông tin:
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
