Văn bản từ chối nhận di sản là tài liệu quan trọng thể hiện ý chí của người thừa kế về việc không nhận phần di sản của mình. Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều trường hợp văn bản từ chối bị mất bản chính khiến người dân bối rối khi cần sử dụng để hoàn thiện thủ tục khai nhận hoặc sang tên tài sản. Vậy khi bị mất bản chính, phải xử lý thế nào để đảm bảo quyền lợi hợp pháp? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định và hướng giải quyết chi tiết.
>>> Xem thêm: Quy trình công chứng hợp đồng mua bán xe ô tô tại Văn phòng công chứng diễn ra ra sao?
I. Khái niệm và ý nghĩa của văn bản từ chối nhận di sản 📜
Văn bản từ chối nhận di sản là văn bản do người thừa kế lập, thể hiện việc họ tự nguyện không nhận phần di sản mà mình được hưởng theo pháp luật hoặc theo di chúc.
Ý nghĩa của loại văn bản này:
-
Thể hiện quyền tự định đoạt tài sản của người thừa kế.
-
Giúp quá trình phân chia di sản minh bạch, tránh tranh chấp.
-
Là căn cứ pháp lý để công chứng viên, cơ quan nhà nước xử lý hồ sơ thừa kế đúng quy định.
Căn cứ pháp lý: Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015 quy định người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài sản với người khác.
II. Hiệu lực pháp lý của văn bản từ chối nhận di sản ✍️
Theo Điều 57 Luật Công chứng 2014, văn bản từ chối nhận di sản phải được công chứng hoặc chứng thực hợp lệ. Khi đó, bản chính văn bản này:
-
Có hiệu lực pháp lý ngay khi được ký và công chứng.
-
Là chứng cứ xác thực để cơ quan nhà nước giải quyết việc sang tên, phân chia tài sản.
Do đó, nếu văn bản từ chối bị mất bản chính, người dân cần xử lý cẩn thận để tránh bị coi là vô hiệu hoặc không đủ căn cứ pháp lý.
>>> Xem thêm: Dịch vụ làm sổ đỏ giúp tiết kiệm thời gian và hạn chế sai sót pháp lý như thế nào?
III. Văn bản từ chối bị mất bản chính phải làm sao? 🧾
Trường hợp văn bản từ chối bị mất bản chính, người lập có thể xử lý theo hai hướng:
1️⃣ Trường hợp còn lưu tại tổ chức công chứng
-
Theo Điều 62 Luật Công chứng 2014, tổ chức hành nghề công chứng có trách nhiệm lưu trữ bản gốc hồ sơ công chứng trong 20 năm.
-
Người lập văn bản có thể đến đúng phòng công chứng nơi lập để xin bản sao y hoặc bản trích lục.
👉 Bản sao công chứng từ hồ sơ lưu có giá trị pháp lý như bản chính.
2️⃣ Trường hợp phòng công chứng không còn lưu hồ sơ
-
Nếu hồ sơ bị thất lạc hoặc phòng công chứng đã chấm dứt hoạt động, người lập có thể làm lại văn bản từ chối mới.
-
Văn bản mới phải đảm bảo:
-
Được lập lại theo đúng hình thức pháp luật quy định.
-
Có sự xác nhận của công chứng viên hoặc UBND cấp có thẩm quyền.
-
Nội dung thể hiện rõ người lập vẫn giữ nguyên ý chí từ chối di sản.
-
>>> Xem thêm: Dịch vụ sang tên sổ đỏ có giúp người mua bán tránh rủi ro pháp lý không?
IV. Ví dụ minh họa thực tế 📚
Anh A là người thừa kế di sản đất của cha mẹ để lại. Năm 2021, anh A đã lập văn bản từ chối nhận di sản tại Phòng Công chứng X. Tuy nhiên, năm 2024, khi gia đình làm thủ tục sang tên, anh A phát hiện bị mất bản chính.
👉 Giải pháp:
-
Anh A mang CMND/CCCD đến Phòng Công chứng X đề nghị trích lục hồ sơ.
-
Sau 2 ngày, phòng công chứng cấp bản sao y bản chính văn bản từ chối, có dấu và chữ ký của công chứng viên.
-
Cơ quan đăng ký đất đai vẫn chấp nhận bản sao y này làm căn cứ sang tên phần di sản cho những người thừa kế còn lại.
💡 Bài học: Người dân nên giữ kỹ bản chính văn bản công chứng, đồng thời có thể xin thêm 1 bản sao y khi lập để dự phòng.
V. Một số lưu ý khi làm lại hoặc xin sao văn bản từ chối 📎
-
Khi đến xin trích lục, cần mang theo CMND/CCCD, sổ hộ khẩu, giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế.
-
Nếu người lập văn bản đã mất hoặc không còn năng lực hành vi, người thừa kế khác không được tự ý lập lại.
-
Bản sao từ hồ sơ lưu tại phòng công chứng có giá trị pháp lý tương đương bản chính, được chấp nhận trong mọi giao dịch hành chính, dân sự.
>>> Xem thêm: 7 điều nên biết cho người mua xe lần đầu khi đi công chứng hợp đồng.
>>> Xem thêm: Tranh chấp ranh giới đất: Hướng dẫn viết đơn yêu cầu đo đạc lại.
Kết luận ✅
Văn bản từ chối nhận di sản bị mất bản chính không làm mất hiệu lực pháp lý, nếu người lập có thể chứng minh đã công chứng hợp lệ. Giải pháp hiệu quả nhất là liên hệ phòng công chứng nơi đã lập để xin trích lục hoặc sao y, tránh tự ý lập lại khi chưa có hướng dẫn cụ thể.
Việc nắm rõ quy trình xử lý giúp người dân tiết kiệm thời gian, tránh rắc rối pháp lý và bảo đảm quyền lợi của tất cả các bên trong việc phân chia di sản thừa kế.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
