Trong hoạt động công chứng, không ít trường hợp các bên yêu cầu công chứng hợp đồng nhằm chuyển dịch quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản, trong khi tài sản đó đang bị ràng buộc bởi một quyết định hành chính có hiệu lực pháp luật. Đây là tình huống pháp lý nhạy cảm, tiềm ẩn nhiều rủi ro tranh chấp nếu công chứng viên không xử lý đúng.
Bài viết dưới đây sẽ phân tích căn cứ pháp lý của việc từ chối công chứng khi hợp đồng có nội dung chuyển dịch tài sản trái với quyết định hành chính đang có hiệu lực, kèm theo ví dụ minh họa thực tế.
>>> Xem thêm: Không cần chờ đợi lâu – Văn phòng công chứng Hà Nội luôn phục vụ nhanh chóng.
1. Quyết định hành chính đang có hiệu lực và tác động đến giao dịch dân sự
1.1. Khái niệm quyết định hành chính đang có hiệu lực
Quyết định hành chính đang có hiệu lực là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành, chưa bị hủy, sửa đổi hoặc đình chỉ thi hành, có tính bắt buộc đối với tổ chức, cá nhân liên quan.
Trong lĩnh vực tài sản – đất đai, các quyết định hành chính thường gặp gồm:
-
Quyết định thu hồi đất;
-
Quyết định cưỡng chế thi hành;
-
Quyết định xử phạt vi phạm hành chính kèm biện pháp khắc phục hậu quả;
-
Quyết định tạm dừng, đình chỉ giao dịch tài sản.
1.2. Hệ quả pháp lý đối với quyền định đoạt tài sản
Khi quyết định hành chính có hiệu lực:
-
Chủ thể bị hạn chế hoặc tạm thời mất quyền định đoạt tài sản;
-
Việc chuyển dịch quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản trong thời gian này có thể bị xem là trái pháp luật.
Theo Điều 188 Luật Đất đai 2013, người sử dụng đất chỉ được chuyển nhượng khi:
-
Quyền sử dụng đất không bị kê biên;
-
Không thuộc trường hợp bị hạn chế theo quy định pháp luật.
2. Hợp đồng chuyển dịch tài sản trái với quyết định hành chính đang có hiệu lực
2.1. Biểu hiện thường gặp trong thực tiễn công chứng
Một số trường hợp phổ biến:
-
Đất đã có quyết định thu hồi nhưng chưa cập nhật hồ sơ địa chính;
-
Tài sản bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả buộc khôi phục hiện trạng;
-
Nhà đất đang bị đình chỉ giao dịch theo quyết định của cơ quan quản lý.
Dù các bên vẫn xuất trình đầy đủ giấy tờ hình thức, nhưng nội dung giao dịch thực chất vi phạm quyết định hành chính đang có hiệu lực.
2.2. Nguy cơ pháp lý nếu vẫn tiến hành công chứng
Nếu công chứng viên vẫn chứng nhận:
-
Hợp đồng có thể bị Tòa án tuyên vô hiệu;
-
Văn bản công chứng có nguy cơ bị hủy theo Luật Công chứng;
-
Công chứng viên có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý.
>>> Xem thêm: Mọi giấy tờ đều được rà soát kỹ trước khi nộp nhờ Dịch vụ sang tên sổ đỏ.
3. Căn cứ pháp lý từ chối công chứng khi nội dung hợp đồng trái quyết định hành chính
3.1. Vi phạm điều cấm của pháp luật
Theo Điều 123 Bộ luật Dân sự 2015:
Giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm điều cấm của luật.
Quyết định hành chính đang có hiệu lực là một dạng mệnh lệnh quản lý nhà nước bắt buộc thi hành, việc xác lập giao dịch nhằm né tránh hoặc làm vô hiệu hóa quyết định này được xem là vi phạm điều cấm.
3.2. Nghĩa vụ từ chối công chứng theo Luật Công chứng
Theo Điều 7 Luật Công chứng 2014, công chứng viên phải:
-
Tuân thủ Hiến pháp và pháp luật;
-
Bảo đảm tính hợp pháp của hợp đồng, giao dịch.
Theo Điều 44 Luật Công chứng 2014, công chứng viên có quyền và nghĩa vụ:
-
Từ chối công chứng nếu hợp đồng có nội dung vi phạm pháp luật.
Do đó, từ chối công chứng trong trường hợp này là nghĩa vụ bắt buộc, không phải quyền tùy nghi.
4. Trách nhiệm và rủi ro pháp lý nếu không từ chối công chứng
4.1. Hủy văn bản công chứng
Theo Điều 52 Luật Công chứng 2014, văn bản công chứng có thể bị Tòa án tuyên hủy khi:
-
Việc công chứng vi phạm pháp luật;
-
Nội dung hợp đồng không hợp pháp.
Việc công chứng hợp đồng chuyển dịch tài sản trái quyết định hành chính đang có hiệu lực là căn cứ trực tiếp để hủy văn bản công chứng.
4.2. Trách nhiệm của công chứng viên
Công chứng viên có thể phải:
-
Bồi thường thiệt hại;
-
Chịu xử lý kỷ luật;
-
Chịu trách nhiệm theo quy định pháp luật nếu gây hậu quả nghiêm trọng.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn đối chiếu thông tin chủ sở hữu khi bạn cần Kiểm tra sổ đỏ giả
5. Ví dụ minh họa thực tế
Ví dụ thực tế:
UBND huyện X ban hành quyết định thu hồi thửa đất A để thực hiện dự án công cộng. Quyết định đã có hiệu lực nhưng chưa kịp cập nhật vào hồ sơ địa chính.
Chủ sử dụng đất vẫn ký hợp đồng chuyển nhượng cho bên thứ ba và yêu cầu công chứng. Công chứng viên phát hiện quyết định thu hồi đất qua văn bản thông báo của cơ quan nhà nước và từ chối công chứng.
Việc từ chối này là đúng pháp luật, nhằm ngăn chặn giao dịch trái quyết định hành chính và tránh phát sinh tranh chấp sau này.
6. Kết luận
Từ chối công chứng khi hợp đồng có nội dung chuyển dịch tài sản trái với quyết định hành chính đang có hiệu lực là yêu cầu bắt buộc theo Bộ luật Dân sự và Luật Công chứng. Quyết định hành chính hợp pháp có giá trị ràng buộc đối với chủ thể, làm phát sinh hoặc hạn chế quyền định đoạt tài sản.
Việc công chứng viên kiên quyết từ chối trong trường hợp này không chỉ bảo đảm tính hợp pháp của văn bản công chứng, mà còn góp phần phòng ngừa tranh chấp và bảo vệ trật tự quản lý nhà nước về tài sản.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Thủ tục công chứng ngoài trụ sở thực hiện như thế nào?
>>> Hợp đồng, giao dịch nào không được công chứng ngoài trụ sở?
>>> Lựa chọn dịch vụ công chứng uy tín cần dựa trên tiêu chí pháp lý nào?
>>> Chứng thực chữ ký: Điều kiện thực hiện và giá trị xác nhận pháp lý.
>>> Thủ tục đăng ký kết hôn theo Luật Hộ tịch hiện hành.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
