Trong thực tế, khi một người qua đời và để lại tiền gửi ngân hàng hoặc sổ tiết kiệm, câu hỏi thường đặt ra là: anh chị em ruột có được hưởng quyền thừa kế hay không? Vấn đề này liên quan trực tiếp đến quy định của pháp luật dân sự về thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật. Bài viết dưới đây sẽ phân tích cụ thể quyền thừa kế anh chị em theo Bộ luật Dân sự mới nhất, kèm ví dụ minh họa thực tế.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng – đồng hành pháp lý cùng gia đình bạn.
1. Căn cứ pháp lý về quyền thừa kế anh chị em
Quyền thừa kế tài sản nói chung và quyền thừa kế anh chị em nói riêng được quy định tại:
-
Bộ luật Dân sự 2015:
-
Điều 609: Cá nhân có quyền để lại tài sản của mình cho người khác bằng di chúc hoặc theo pháp luật.
-
Điều 651: Quy định về hàng thừa kế theo pháp luật.
-
Điều 652: Thừa kế thế vị.
-
-
Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: Xác định quan hệ huyết thống, trong đó anh, chị, em ruột được coi là người thân trong gia đình.
2. Hàng thừa kế theo pháp luật và vị trí của anh chị em
2.1. Hàng thừa kế thứ nhất
Theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.
2.2. Hàng thừa kế thứ hai
Anh, chị, em ruột thuộc hàng thừa kế thứ hai, cùng với ông bà nội ngoại, cháu ruột. Điều này có nghĩa:
-
Nếu hàng thừa kế thứ nhất còn người thừa kế, thì anh chị em sẽ không được hưởng di sản.
-
Nếu không còn ai ở hàng thứ nhất, thì quyền thừa kế anh chị em mới được xác lập.
>>> Xem thêm: Thủ tục sang tên chưa bao giờ dễ đến vậy với Dịch vụ làm sổ đỏ trọn gói.
3. Quyền thừa kế anh chị em khi có di chúc
-
Nếu người để lại tài sản (ví dụ: tiền gửi ngân hàng) lập di chúc hợp pháp, trong đó chỉ định anh chị em là người thừa kế, thì anh chị em có quyền hưởng di sản theo nội dung di chúc.
-
Di chúc phải đáp ứng điều kiện tại Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015: lập thành văn bản hoặc di chúc miệng hợp pháp, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, không bị lừa dối, ép buộc.
4. Quyền thừa kế anh chị em khi không có di chúc
Nếu người chết không để lại di chúc, thì việc chia thừa kế sẽ áp dụng theo pháp luật.
-
Anh chị em ruột chỉ được hưởng thừa kế khi không còn người thừa kế thuộc hàng thứ nhất.
-
Khi đó, di sản sẽ được chia đều cho những người ở hàng thừa kế thứ hai, trong đó có anh chị em ruột.
>>> Xem thêm: Vì sao cần nắm rõ quy định về Thừa kế sổ tiết kiệm?
5. Thủ tục để anh chị em nhận thừa kế tiền gửi
5.1. Hồ sơ cần chuẩn bị
-
Giấy chứng tử của người gửi tiền.
-
Giấy tờ chứng minh quan hệ anh, chị, em ruột (giấy khai sinh, sổ hộ khẩu…).
-
Văn bản thỏa thuận phân chia di sản hoặc văn bản khai nhận di sản (công chứng).
-
Giấy tờ tùy thân của anh chị em là người thừa kế.
5.2. Các bước thực hiện
-
Liên hệ văn phòng công chứng để lập văn bản thừa kế.
-
Mang hồ sơ hợp lệ đến ngân hàng nơi người chết gửi tiền.
-
Ngân hàng xác minh và giải quyết thủ tục chi trả cho người thừa kế hợp pháp.
6. Ví dụ minh họa thực tế
Anh B qua đời, để lại sổ tiết kiệm trị giá 800 triệu đồng nhưng không có di chúc. Anh B độc thân, cha mẹ đã mất, không có con. Theo quy định pháp luật, chị gái và em trai của anh B trở thành những người thừa kế ở hàng thứ hai. Do đó, tài sản sẽ được chia đều, mỗi người được hưởng 400 triệu đồng.
Ngược lại, nếu anh B có vợ hoặc con còn sống, thì chị gái và em trai không có quyền thừa kế, vì hàng thứ nhất đã tồn tại.
>>> Xem thêm: Tiết kiệm chi phí cùng Công chứng ngoài trụ sở.
7. Lưu ý quan trọng về quyền thừa kế anh chị em
-
Anh chị em chỉ được hưởng thừa kế theo pháp luật khi không có người thừa kế hàng thứ nhất.
-
Nếu có di chúc chỉ định, anh chị em vẫn được thừa kế mà không phụ thuộc vào hàng thừa kế.
-
Trường hợp tranh chấp, anh chị em có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự, thời hiệu khởi kiện về thừa kế theo Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015 là:
-
30 năm đối với bất động sản.
-
10 năm đối với động sản, trong đó có tiền gửi ngân hàng.
-
Kết luận
Quyền thừa kế anh chị em với tài sản là tiền gửi ngân hàng phụ thuộc vào việc người chết có lập di chúc hay không và vị trí của anh chị em trong hàng thừa kế. Nếu có di chúc hợp pháp, anh chị em được hưởng theo chỉ định. Nếu không có di chúc, chỉ khi hàng thừa kế thứ nhất không còn, anh chị em mới được chia di sản. Hiểu rõ quy định này sẽ giúp gia đình giải quyết việc thừa kế một cách minh bạch, đúng pháp luật và hạn chế tranh chấp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Bệnh tâm thần và quy định pháp luật về hợp đồng ở nhờ nhà ở
>>> Hợp đồng thế chấp nhà ở nhờ: Lưu ý khi sang tên sổ đỏ
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
