Nhu cầu sử dụng xe máy của các bạn trẻ ngày càng tăng, thậm chí khi chưa đủ tuổi theo quy định của pháp luật. Điều này đặt ra một vấn đề pháp lý quan trọng: liệu việc mua bán xe cho người chưa đủ tuổi có vi phạm pháp luật hay không, và trách nhiệm của các bên liên quan là gì? Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các quy định pháp luật hiện hành, làm rõ quyền và nghĩa vụ của người chưa thành niên trong giao dịch dân sự, từ đó giúp người bán và người mua có cái nhìn đúng đắn và thực hiện giao dịch một cách hợp pháp.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng – nơi đồng hành cùng mọi giao dịch của bạn.
1. Năng lực hành vi dân sự của người chưa thành niên
Để trả lời câu hỏi liệu có vi phạm luật khi mua bán xe cho người chưa đủ tuổi hay không, trước hết cần hiểu rõ về năng lực hành vi dân sự của họ theo quy định của pháp luật Việt Nam.
- Năng lực hành vi dân sự: Theo Bộ luật Dân sự 2015, năng lực hành vi dân sự của cá nhân được chia thành các mốc tuổi cụ thể:
- Người chưa đủ 6 tuổi: Không có năng lực hành vi dân sự. Mọi giao dịch dân sự đều do người đại diện theo pháp luật (cha, mẹ) xác lập và thực hiện.
- Người từ đủ 6 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi: Khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý, trừ giao dịch phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi.
- Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi: Có thể tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự, trừ giao dịch liên quan đến bất động sản, động sản phải đăng ký hoặc giao dịch khác theo quy định của pháp luật phải được người đại diện đồng ý.
- Xe máy là động sản phải đăng ký: Theo Điều 58, Luật Giao thông đường bộ 2008, người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy phải mang theo Giấy đăng ký xe. Điều này cho thấy xe máy là tài sản bắt buộc phải đăng ký.
Từ các căn cứ pháp lý trên, việc người chưa đủ 18 tuổi tự mình mua xe máy mà không có sự đồng ý của người đại diện là không hợp pháp. Hợp đồng mua bán xe máy trong trường hợp này có thể bị tuyên bố vô hiệu.
2. Hậu quả pháp lý khi mua bán xe cho người chưa đủ tuổi
Việc mua bán xe cho người chưa đủ tuổi không tuân thủ quy định pháp luật sẽ dẫn đến những hậu quả pháp lý nghiêm trọng.
2.1. Hợp đồng mua bán xe có thể bị vô hiệu
- Căn cứ pháp lý: Điều 122, Bộ luật Dân sự 2015 quy định: “Giao dịch dân sự không tuân thủ quy định về hình thức có thể bị vô hiệu”. Trong trường hợp này, giao dịch mua bán xe máy với người chưa đủ tuổi mà không có sự đồng ý của người đại diện có thể bị coi là giao dịch vi phạm pháp luật và bị tuyên bố vô hiệu.
- Ví dụ thực tế: Anh Hoàng, 17 tuổi, đã tự mình mua một chiếc xe máy cũ với giá 15 triệu đồng mà không cho bố mẹ biết. Khi bố mẹ anh phát hiện, họ có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố hợp đồng mua bán xe đó là vô hiệu. Khi đó, các bên phải hoàn trả lại cho nhau những gì đã nhận (trả xe và trả lại tiền), và bên bán có thể phải bồi thường thiệt hại (nếu có).
2.2. Vi phạm quy định về an toàn giao thông
- Căn cứ pháp lý: Khoản 1, Điều 60, Luật Giao thông đường bộ 2008 quy định người lái xe mô tô hai bánh có dung tích xi lanh từ 50 cm3 trở lên phải đủ 18 tuổi trở lên và có Giấy phép lái xe.
- Hậu quả: Mặc dù người chưa đủ tuổi có thể mua xe máy dưới 50 cm3, nhưng nếu mua xe có dung tích lớn hơn 50 cm3 để đi lại, cả người bán và người mua đều có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý. Người bán đã tạo điều kiện cho hành vi vi phạm pháp luật, còn người mua sẽ bị xử phạt theo quy định.
>>> Xem thêm: Đừng để thủ tục phức tạp làm bạn mệt mỏi, hãy chọn Dịch vụ làm sổ đỏ.
3. Giải pháp mua bán xe an toàn cho người chưa đủ tuổi
Để đảm bảo việc mua bán xe cho người chưa đủ tuổi diễn ra hợp pháp, an toàn, người mua và người bán nên thực hiện theo các bước sau:
3.1. Phải có sự đồng ý của người đại diện theo pháp luật
- Đối với người mua: Phải có sự đồng ý và tham gia trực tiếp của cha mẹ hoặc người giám hộ khi ký kết hợp đồng. Người đại diện sẽ là người đứng tên trong hợp đồng và chịu trách nhiệm pháp lý.
- Đối với người bán: Cần kiểm tra kỹ giấy tờ tùy thân của người mua. Nếu người mua là người chưa thành niên, người bán nên yêu cầu người đại diện theo pháp luật của họ có mặt để ký kết hợp đồng.
3.2. Thủ tục sang tên, đăng ký xe
- Căn cứ pháp lý: Theo Thông tư 24/2023/TT-BCA, hồ sơ đăng ký sang tên xe phải có giấy tờ của chủ xe (người được ủy quyền, người đại diện theo pháp luật).
- Thực tế: Cha mẹ sẽ đứng tên trên Giấy đăng ký xe. Điều này không chỉ hợp pháp mà còn đảm bảo trách nhiệm của người lớn trong việc quản lý và hướng dẫn con cái sử dụng xe an toàn.
>>> Xem thêm: Những điều kiện cần thiết để hoàn tất Thủ tục công chứng.
Kết luận
Việc mua bán xe cho người chưa đủ tuổi mà không có sự tham gia và đồng ý của người đại diện theo pháp luật là vi phạm quy định về năng lực hành vi dân sự. Giao dịch này không chỉ có nguy cơ bị vô hiệu mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro về an toàn giao thông. Để đảm bảo tính hợp pháp và an toàn, người bán và người mua cần tuân thủ đúng quy trình, đặc biệt là phải có sự đồng ý và tham gia của cha mẹ hoặc người giám hộ.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Bệnh tâm thần và quy định pháp luật về hợp đồng ở nhờ nhà ở
>>> Hợp đồng thế chấp nhà ở nhờ: Lưu ý khi sang tên sổ đỏ
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
