Khi thực hiện thủ tục chia tách quyền sử dụng đất giữa các cá nhân trong gia đình hoặc các bên có liên quan, việc công chứng hợp đồng là bước không thể thiếu để đảm bảo tính pháp lý. Trong một số trường hợp nhất định, người làm chứng cũng được yêu cầu tham gia để xác thực sự tự nguyện, minh bạch của giao dịch. Vậy người làm chứng công chứng chia tách là ai, khi nào cần có mặt và vai trò cụ thể ra sao? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ các quy định pháp lý, trường hợp cần thiết và lưu ý liên quan đến người làm chứng trong công chứng hợp đồng chia tách nhà đất.
>>> Xem thêm: Trường hợp nào được miễn công chứng Hợp đồng chia tách quyền sử dụng đất?
1. Công chứng hợp đồng chia tách nhà đất là gì?
Theo Điều 167 Luật Đất đai 2013, khi chia tách quyền sử dụng đất giữa các bên (thường là trong hộ gia đình, giữa các đồng sở hữu hoặc người thừa kế), việc lập hợp đồng chia tách và công chứng là thủ tục bắt buộc để xác lập giá trị pháp lý của giao dịch.
Hợp đồng chia tách có thể được lập do:
-
Chia tài sản sau ly hôn
-
Phân chia đất thừa kế
-
Chia đất trong nội bộ gia đình
-
Phân chia đất giữa các đồng sở hữu
Sau khi công chứng, hợp đồng là cơ sở để thực hiện thủ tục tách sổ đỏ, sang tên quyền sử dụng đất.
2. Căn cứ pháp lý về người làm chứng trong công chứng
-
Luật Công chứng 2014, Điều 44: Công chứng viên được phép yêu cầu người làm chứng khi thấy cần thiết hoặc theo yêu cầu của người yêu cầu công chứng.
-
Bộ luật Dân sự 2015, Điều 119: Giao dịch dân sự phải được thể hiện rõ ràng, minh bạch và có thể yêu cầu nhân chứng nếu cần thiết để làm rõ sự tự nguyện.
-
Thông tư 226/2016/TT-BTC: Hướng dẫn chi tiết về người làm chứng trong các giao dịch dân sự có yếu tố pháp lý phức tạp hoặc rủi ro cao.\
>>> Xem thêm: Tổng hợp các câu hỏi thường gặp về công chứng hợp đồng chia tách quyền sử dụng đất.
3. Khi nào cần có người làm chứng công chứng chia tách?
Không phải mọi giao dịch chia tách đất đều cần có người làm chứng. Tuy nhiên, một số tình huống cụ thể dưới đây thường được công chứng viên đề nghị hoặc người yêu cầu chủ động mời người làm chứng để tăng độ tin cậy pháp lý:
3.1. Khi có người không biết chữ hoặc không thể ký tên
Trường hợp một bên tham gia hợp đồng là người già yếu, khuyết tật, hoặc không biết chữ, theo quy định pháp luật, phải có người làm chứng độc lập để xác nhận ý chí.
3.2. Khi có dấu hiệu nghi ngờ sự ép buộc, không tự nguyện
Công chứng viên có thể yêu cầu thêm người làm chứng nếu có nghi ngờ về sự tự nguyện, nhằm tăng tính khách quan và phòng tránh tranh chấp sau này.
3.3. Khi các bên yêu cầu
Bất kỳ bên nào tham gia hợp đồng cũng có quyền yêu cầu có người làm chứng nếu cảm thấy cần xác minh hoặc đề phòng rủi ro pháp lý về sau.
3.4. Giao dịch có yếu tố tranh chấp tiềm ẩn
Các trường hợp chia đất giữa anh em có lịch sử mâu thuẫn, phân chia đất thừa kế phức tạp, hoặc liên quan đến người đang ở nước ngoài, việc có người làm chứng sẽ tăng mức độ minh bạch.
>>> Xem thêm: Mẫu giấy vay tiền mới nhất năm 2025 – Dễ hiểu, đúng luật, dễ dùng.
4. Tiêu chuẩn và vai trò của người làm chứng
4.1. Ai được làm người làm chứng?
Theo Điều 44 Luật Công chứng 2014, người làm chứng phải đáp ứng:
-
Từ đủ 18 tuổi trở lên
-
Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ
-
Không có quyền, nghĩa vụ hoặc lợi ích liên quan đến hợp đồng chia tách
-
Không bị khiếm khuyết về thể chất, tinh thần ảnh hưởng đến việc làm chứng
4.2. Vai trò cụ thể
-
Chứng kiến quá trình ký hợp đồng của các bên
-
Xác nhận các bên ký hợp đồng trong trạng thái tỉnh táo, tự nguyện
-
Ký vào hợp đồng với tư cách người làm chứng
-
Là cơ sở để làm rõ sự thật nếu hợp đồng bị kiện tụng về sau
Người làm chứng không chịu trách nhiệm về nội dung pháp lý nhưng có trách nhiệm trung thực, không giả mạo, không che giấu tình tiết.
>>> Xem thêm: Quy trình bổ nhiệm công chứng viên làm việc tại văn phòng công chứng tư nhân.
5. Trình tự công chứng có người làm chứng
-
Các bên yêu cầu công chứng và đề nghị (hoặc được công chứng viên đề xuất) mời người làm chứng
-
Người làm chứng xuất trình giấy tờ tùy thân, ký vào biên bản xác nhận người làm chứng
-
Công chứng viên kiểm tra điều kiện, lập hợp đồng chia tách
-
Các bên và người làm chứng cùng ký tại trụ sở tổ chức hành nghề công chứng
6. Ví dụ minh họa thực tế
Ví dụ 1
Ông H (83 tuổi) muốn chia đất cho ba người con. Do tuổi cao, ông không thể ký được, chỉ lăn tay. Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ yêu cầu có người làm chứng trung lập để xác nhận ông H tự nguyện, minh mẫn. Sau khi xác minh điều kiện, công chứng viên thực hiện công chứng với đầy đủ hồ sơ và người làm chứng hợp lệ.
Ví dụ 2
Chị A và em gái là đồng sở hữu một thửa đất do cha mẹ để lại. Khi chia đất, chị A muốn có người làm chứng là chú ruột – người biết rõ lịch sử sử dụng đất – để phòng trường hợp bị tranh chấp sau này. Công chứng viên chấp nhận, ghi rõ người làm chứng trong hợp đồng và đảm bảo hồ sơ công chứng đầy đủ pháp lý.
>>> Xem thêm: Thủ tục công chứng mua bán xe cần giấy tờ gì và thực hiện ở đâu?
Kết luận
Việc có người làm chứng trong công chứng hợp đồng chia tách nhà đất không phải lúc nào cũng bắt buộc, nhưng trong nhiều trường hợp lại là yếu tố quan trọng để bảo vệ quyền lợi và đảm bảo tính minh bạch. Khi có yếu tố rủi ro pháp lý, người không biết chữ, hoặc tranh chấp tiềm ẩn, người làm chứng giúp tăng giá trị pháp lý và tính khách quan cho hợp đồng.
Nếu bạn đang cần tư vấn về việc lập hợp đồng chia tách nhà đất có yếu tố đặc biệt hoặc cần người làm chứng phù hợp, hãy liên hệ Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ qua số 0966.22.7979 để được hỗ trợ kỹ lưỡng, đúng pháp luật và an toàn cho giao dịch của bạn.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
