Tiền gửi ngân hàng là một loại tài sản hợp pháp của cá nhân, do đó khi chủ tài khoản qua đời, số tiền này trở thành di sản thừa kế. Để việc phân chia, nhận tiền gửi được thực hiện đúng quy định, người thừa kế cần nắm rõ căn cứ pháp lý thừa kế cùng các điều khoản liên quan. Bài viết dưới đây sẽ hệ thống lại những cơ sở pháp luật mới nhất, kèm theo ví dụ minh họa thực tế.
>>> Xem thêm: Địa chỉ quen thuộc của nhiều doanh nghiệp – văn phòng công chứng.
1. Căn cứ pháp lý thừa kế theo Bộ luật Dân sự 2015
Bộ luật Dân sự 2015 là văn bản pháp luật gốc điều chỉnh quan hệ thừa kế. Một số điều khoản quan trọng:
-
Điều 609 BLDS 2015: Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản, trong đó có tiền gửi ngân hàng.
-
Điều 612 BLDS 2015: Di sản bao gồm tài sản thuộc quyền sở hữu của người chết, bao gồm cả tiền gửi tiết kiệm, tài khoản thanh toán.
-
Điều 650 BLDS 2015: Nếu không có di chúc hoặc di chúc vô hiệu, tài sản sẽ được chia theo thừa kế pháp luật.
-
Điều 651 BLDS 2015: Quy định về hàng thừa kế theo pháp luật (vợ/chồng, cha mẹ, con thuộc hàng thừa kế thứ nhất).
Như vậy, căn cứ pháp lý thừa kế từ Bộ luật Dân sự đã khẳng định: tiền gửi ngân hàng là di sản được để lại theo di chúc hoặc chia theo pháp luật.
2. Căn cứ pháp lý thừa kế theo Luật Công chứng 2014
Để hiện thực hóa quyền thừa kế, người thừa kế cần làm thủ tục tại tổ chức hành nghề công chứng. Luật Công chứng 2014, sửa đổi bổ sung năm 2023, quy định:
-
Điều 57: Công chứng văn bản khai nhận di sản hoặc văn bản thỏa thuận phân chia di sản.
-
Điều 58: Hồ sơ công chứng phải có giấy chứng tử, giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế, giấy tờ chứng minh tài sản (sổ tiết kiệm, xác nhận số dư).
Đây là bước quan trọng để ngân hàng có căn cứ hợp pháp cho phép rút tiền từ tài khoản người đã mất.
>>> Xem thêm: Nhanh – gọn – đúng luật cùng Dịch vụ làm sổ đỏ trọn gói.
3. Căn cứ pháp lý thừa kế theo quy định ngân hàng
Ngoài Bộ luật Dân sự và Luật Công chứng, ngành ngân hàng còn có quy định riêng. Thông tư 48/2018/TT-NHNN về tiền gửi tiết kiệm quy định:
-
Chỉ chi trả tiền gửi cho người thừa kế khi xuất trình văn bản khai nhận/thỏa thuận di sản đã được công chứng, chứng thực.
-
Trường hợp có tranh chấp, ngân hàng yêu cầu quyết định phân chia di sản có hiệu lực của Tòa án.
Điều này đảm bảo ngân hàng không tự ý chi trả tiền gửi khi căn cứ pháp lý thừa kế chưa rõ ràng.
4. Căn cứ pháp lý thừa kế theo tố tụng dân sự
Trong trường hợp có tranh chấp, Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định:
-
Điều 26: Tranh chấp thừa kế thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.
-
Điều 186: Người có quyền lợi liên quan có thể khởi kiện để yêu cầu bảo vệ quyền thừa kế.
-
Điều 429: Thời hiệu khởi kiện tranh chấp về thừa kế là 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế.
Như vậy, khi không thống nhất được việc phân chia tiền gửi, người thừa kế có thể khởi kiện trong thời hạn này.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn ngân hàng xử lý hồ sơ Thừa kế sổ tiết kiệm.
5. Ví dụ minh họa thực tế
Ông A có 1 tỷ đồng gửi tiết kiệm tại ngân hàng X. Trước khi mất, ông A để lại di chúc cho con trai là B toàn bộ khoản tiền này. Sau khi ông A qua đời:
-
B xuất trình bản di chúc công chứng, giấy chứng tử và sổ tiết kiệm.
-
Văn phòng công chứng xác lập văn bản khai nhận di sản cho B.
-
B mang văn bản đến ngân hàng X, được giải ngân toàn bộ tiền gửi.
Trường hợp khác, nếu di chúc bị mất và không có bản sao công chứng, các con của ông A không chứng minh được ý chí của ông, ngân hàng chỉ chấp nhận giải quyết khi có văn bản thỏa thuận phân chia di sản giữa những người thừa kế hoặc quyết định của Tòa án.
>>> Xem thêm: Bất ngờ với tốc độ xử lý của Công chứng ngoài trụ sở.
Kết luận
Việc nhận tiền gửi thừa kế tại ngân hàng phải dựa trên nhiều căn cứ pháp lý thừa kế, trong đó Bộ luật Dân sự, Luật Công chứng và các văn bản ngân hàng là quan trọng nhất. Người thừa kế nên chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, công chứng văn bản thừa kế để ngân hàng có cơ sở giải quyết. Trong trường hợp tranh chấp, Tòa án sẽ là nơi đưa ra phán quyết cuối cùng.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Bệnh tâm thần và quy định pháp luật về hợp đồng ở nhờ nhà ở
>>> Hợp đồng thế chấp nhà ở nhờ: Lưu ý khi sang tên sổ đỏ
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
