Trong thực tế, tình trạng hàng xóm chiếm đất xảy ra khá phổ biến, đặc biệt ở khu vực nông thôn hoặc nơi ranh giới đất chưa rõ ràng. Khi phát hiện quyền sử dụng đất của mình bị xâm phạm, người dân thường làm đơn tố cáo đến cơ quan có thẩm quyền. Tuy nhiên, không ít trường hợp bị trả lại đơn hoặc kéo dài quá trình xử lý chỉ vì mắc phải những sai lầm cơ bản. Bài viết này sẽ chỉ ra các sai lầm thường gặp khi tố cáo hàng xóm chiếm đất, đồng thời phân tích căn cứ pháp lý liên quan.
>>> Xem thêm: Tiêu chuẩn bổ nhiệm công chứng viên làm việc tại Văn phòng công chứng là gì?
1. Thế nào là hàng xóm chiếm đất?
Theo Điều 12 Luật Đất đai 2013, hành vi lấn, chiếm đất đai là hành vi vi phạm pháp luật. Cụ thể:
👉 Lấn đất: Là việc người sử dụng đất tự dịch chuyển mốc giới hoặc ranh giới thửa đất để mở rộng diện tích của mình mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép.
👉 Chiếm đất: Là việc tự ý sử dụng đất mà không được Nhà nước giao, cho thuê hoặc cho phép.
Ví dụ thực tế: Gia đình ông A có sổ đỏ diện tích 200m². Khi đo đạc lại, phát hiện hàng rào nhà ông B (hàng xóm) đã lấn sang 20m² đất của ông A. Đây là trường hợp điển hình của hàng xóm chiếm đất.
2. Sai lầm phổ biến khi làm đơn tố cáo hàng xóm chiếm đất
Sai lầm 1: Không có chứng cứ rõ ràng
📌 Nhiều người chỉ dựa vào lời nói hoặc cảm nhận chủ quan mà gửi đơn tố cáo. Tuy nhiên, để cơ quan chức năng xử lý, cần có tài liệu chứng minh như: giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), biên bản đo đạc, hình ảnh hiện trạng.
>>> Xem thêm: Công chứng hợp đồng vay tiền có ý nghĩa pháp lý gì trong việc phòng ngừa tranh chấp?
Ví dụ: Bà C làm đơn tố cáo hàng xóm chiếm đất nhưng không kèm theo bản sao sổ đỏ hay bản đồ thửa đất. Kết quả, đơn bị trả lại vì thiếu căn cứ.
Sai lầm 2: Gửi đơn sai cơ quan có thẩm quyền
⚖️ Theo Điều 203 Luật Đất đai 2013, tranh chấp đất đai được giải quyết bởi UBND hoặc Tòa án tùy từng trường hợp. Nếu tố cáo gửi nhầm cơ quan không có thẩm quyền, đơn sẽ không được xử lý.
Ví dụ: Ông D gửi đơn tố cáo hàng xóm chiếm đất đến Công an phường. Tuy nhiên, thẩm quyền giải quyết ban đầu thuộc UBND cấp xã, nên đơn bị chuyển trả lại gây mất thời gian.
>>> Xem thêm: Dịch vụ cấp sổ đỏ lần đầu có hỗ trợ đầy đủ quy trình pháp lý theo luật đất đai không?
Sai lầm 3: Nội dung đơn tố cáo thiếu chi tiết
📝 Một số đơn tố cáo chỉ ghi chung chung: “Hàng xóm lấn đất của tôi” mà không nêu rõ vị trí, diện tích, cách thức lấn chiếm. Điều này khiến cơ quan chức năng khó xác minh và xử lý.
Ví dụ: Anh E viết đơn chỉ nêu “bị chiếm 10m² đất” nhưng không ghi rõ tọa độ, mốc giới, hay tài liệu chứng minh. Cơ quan xã phải yêu cầu bổ sung nhiều lần.
Sai lầm 4: Không thực hiện hòa giải tại UBND cấp xã
⚖️ Điều 202 Luật Đất đai quy định, tranh chấp đất đai bắt buộc phải qua thủ tục hòa giải tại UBND xã trước khi khởi kiện ra Tòa. Nhiều người bỏ qua bước này, dẫn đến việc Tòa án trả lại đơn.
Ví dụ: Gia đình bà H nộp đơn khởi kiện thẳng lên Tòa án về việc hàng xóm chiếm đất. Tuy nhiên, do chưa qua hòa giải tại xã, Tòa đã trả lại đơn.
>>> Xem thêm: Người dân cần chuẩn bị hồ sơ gì khi tố cáo hành vi lấn chiếm đất đai?
3. Căn cứ pháp lý xử lý hành vi hàng xóm chiếm đất
📖 Một số quy định pháp luật liên quan:
-
Điều 12 Luật Đất đai 2013: Cấm hành vi lấn, chiếm đất.
-
Điều 10 Nghị định 91/2019/NĐ-CP: Quy định xử phạt hành chính đối với hành vi lấn, chiếm đất, mức phạt có thể lên đến 500 triệu đồng tùy diện tích và loại đất.
-
Điều 203 Luật Đất đai 2013: Quy định thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai.
4. Cách làm đơn tố cáo hàng xóm chiếm đất đúng quy định
Để tránh sai lầm, khi làm đơn tố cáo hàng xóm chiếm đất, người dân cần:
✅ Trình bày rõ thông tin cá nhân, địa chỉ, quan hệ giữa các bên.
✅ Ghi cụ thể hành vi chiếm đất: diện tích, vị trí, thời gian xảy ra.
✅ Đính kèm giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất, hình ảnh, biên bản đo đạc.
✅ Gửi đơn đúng cơ quan có thẩm quyền: trước tiên UBND cấp xã nơi có đất.
Ví dụ thực tế: Ông K có đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất, kèm ảnh hiện trạng hàng rào bị lấn. Sau khi gửi đơn đến UBND xã, xã tổ chức hòa giải, nếu không thành thì ông K mới nộp hồ sơ lên Tòa án nhân dân để khởi kiện.
>>> Xem thêm: Lấn chiếm đất đai: Có thể thu hồi đất mà không cần bồi thường?
>>> Xem thêm: Giấy phép xây dựng nhà tạm: Trường hợp nào được cấp phép?
Kết luận
Sai lầm khi làm đơn tố cáo hàng xóm chiếm đất có thể khiến vụ việc bị kéo dài hoặc không được xử lý. Người dân cần nắm vững căn cứ pháp lý, chuẩn bị chứng cứ đầy đủ, gửi đơn đúng thẩm quyền và tuân thủ quy trình hòa giải. Làm đúng ngay từ đầu sẽ giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình, đồng thời tiết kiệm thời gian và chi phí.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
