Nhiều người khi sở hữu nhà diện tích nhỏ thường cho người thân, bạn bè hoặc người quen ở nhờ mà không lập hợp đồng chặt chẽ. Tuy nhiên, thực tế đã phát sinh nhiều rắc rối pháp lý liên quan đến quyền sở hữu, sử dụng và tranh chấp khi cho ở nhờ. Bài viết này sẽ phân tích các vướng mắc thường gặp và cách xử lý theo pháp luật hiện hành.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có thẩm quyền chứng nhận hợp đồng mua bán tàu thủy không?
1. Nhà diện tích nhỏ và nhu cầu cho ở nhờ
🏠 Nhà diện tích nhỏ thường được xây dựng tại các khu dân cư đông đúc, giá trị đất cao. Chủ nhà đôi khi chưa có nhu cầu sử dụng hết diện tích hoặc muốn hỗ trợ người thân nên cho ở nhờ.
Ví dụ minh họa: Anh A có một căn nhà diện tích nhỏ chỉ khoảng 30m² ở quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Do đi công tác xa, anh cho bạn thân là anh B ở nhờ tạm thời. Sau nhiều năm, khi anh A muốn lấy lại nhà thì anh B không đồng ý rời đi, từ đó phát sinh tranh chấp.
2. Căn cứ pháp lý về hợp đồng ở nhờ nhà diện tích nhỏ
📜 Theo Điều 494 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng mượn tài sản là sự thỏa thuận theo đó bên cho mượn giao tài sản cho bên mượn để sử dụng trong một thời gian mà không phải trả tiền. Trường hợp cho ở nhờ cũng được coi là một dạng mượn tài sản.
Ngoài ra, Điều 503 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: hợp đồng mượn quyền sử dụng đất phải lập thành văn bản. Do đó, nếu nhà diện tích nhỏ gắn liền với đất thì việc cho ở nhờ cần có văn bản rõ ràng để tránh tranh chấp.
>>> Xem thêm: Thủ tục công chứng gồm những bước nào và hồ sơ cần chuẩn bị ra sao?
3. Những rắc rối pháp lý thường gặp khi cho ở nhờ nhà diện tích nhỏ
3.1 Tranh chấp quyền sở hữu
⚖️ Do không có hợp đồng, bên ở nhờ có thể cho rằng mình có quyền sử dụng hợp pháp lâu dài. Nhiều trường hợp thậm chí xảy ra khiếu kiện kéo dài vì bên ở nhờ không chịu trả lại nhà diện tích nhỏ.
3.2 Không rõ thời hạn ở nhờ
⏳ Pháp luật không quy định cụ thể thời hạn cho ở nhờ nếu không ghi trong hợp đồng. Vì vậy, khi chủ sở hữu muốn lấy lại nhà, bên ở nhờ thường viện lý do chưa có nơi ở khác để kéo dài thời gian.
3.3 Trách nhiệm khi gây hư hỏng tài sản
🔨 Nếu bên ở nhờ làm hư hỏng, cải tạo, thay đổi kết cấu của nhà diện tích nhỏ mà không được sự đồng ý của chủ nhà, sẽ phát sinh trách nhiệm bồi thường. Điều này thường khó chứng minh do thiếu ràng buộc trong hợp đồng.
>>> Xem thêm: Sử dụng dịch vụ sổ đỏ có đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật không?
3.4 Tranh chấp thừa kế và quyền sử dụng
👨👩👧 Khi chủ sở hữu qua đời, căn nhà diện tích nhỏ được chia thừa kế. Tuy nhiên, nếu có người đang ở nhờ, việc phân chia tài sản sẽ gặp khó khăn, ảnh hưởng quyền lợi hợp pháp của những người thừa kế.
4. Cách hạn chế rủi ro khi cho ở nhờ nhà diện tích nhỏ
✅ Lập hợp đồng bằng văn bản: Nên có hợp đồng mượn tài sản hoặc hợp đồng cho ở nhờ, ghi rõ quyền và nghĩa vụ của các bên.
✅ Quy định thời hạn cụ thể: Tránh việc ở nhờ không thời hạn dẫn đến tranh chấp.
✅ Công chứng, chứng thực: Với trường hợp nhà diện tích nhỏ gắn liền với đất, hợp đồng nên được công chứng để tăng tính pháp lý.
✅ Ghi rõ trách nhiệm khi gây hư hỏng: Điều khoản bồi thường cần được đưa vào hợp đồng.
Ví dụ thực tế: Tại TP. HCM, chị C cho em họ ở nhờ căn nhà diện tích nhỏ khoảng 25m². Do có hợp đồng mượn nhà công chứng, khi chị yêu cầu lấy lại tài sản, tòa án đã chấp thuận ngay mà không xảy ra tranh chấp kéo dài.
>>> Xem thêm: Quy định về môi trường đối với hợp đồng ở nhờ: Cách xử lý khi người ở nhờ gây ô nhiễm.
>>> Xem thêm: Công chứng đất trong quy hoạch: Sai sót thường gặp và cách phòng tránh.
Kết luận
Việc cho ở nhờ tại nhà diện tích nhỏ tuy xuất phát từ tình cảm và sự hỗ trợ lẫn nhau, nhưng nếu không có văn bản rõ ràng, rất dễ phát sinh tranh chấp pháp lý. Chủ nhà cần lập hợp đồng cho ở nhờ theo đúng quy định của Bộ luật Dân sự 2015, ghi nhận thời hạn và trách nhiệm cụ thể để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
