Hợp đồng thuê tài sản là một dạng hợp đồng dân sự phổ biến trong các giao dịch về nhà ở, phương tiện, máy móc, thiết bị, mặt bằng kinh doanh… Trong quá trình thực hiện, nếu một bên vi phạm nghĩa vụ thì bên còn lại có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại hoặc áp dụng mức phạt theo thỏa thuận. Bài viết này sẽ làm rõ các quy định pháp luật hiện hành liên quan đến mức phạt vi phạm hợp đồng thuê tài sản, đồng thời cung cấp ví dụ minh họa để bạn đọc dễ hình dung.
>>> Xem thêm: Khi có tranh chấp sau công chứng, văn phòng công chứng có trách nhiệm gì?
1. Hợp đồng thuê tài sản là gì?
Theo Điều 472 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng thuê tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho thuê giao tài sản cho bên thuê để sử dụng trong một thời gian nhất định, bên thuê phải trả tiền thuê theo thỏa thuận.
Tài sản thuê có thể là nhà ở, đất đai, thiết bị, phương tiện, hàng hóa hoặc bất kỳ loại tài sản nào đáp ứng điều kiện giao dịch theo pháp luật Việt Nam.
Ví dụ minh họa: Ông A ký hợp đồng thuê tài sản với công ty B để thuê một kho hàng trong thời gian 1 năm, với mức giá 20 triệu đồng/tháng. Trong quá trình thuê, ông A vi phạm cam kết về mục đích sử dụng, dẫn đến tranh chấp hợp đồng.
2. Các hành vi vi phạm hợp đồng thuê tài sản phổ biến
Vi phạm nghĩa vụ thanh toán
Bên thuê không trả tiền đúng hạn, trả thiếu tiền hoặc chậm trễ trong nhiều kỳ thanh toán là hành vi vi phạm phổ biến, có thể bị xử lý theo mức phạt đã thỏa thuận hoặc bị yêu cầu chấm dứt hợp đồng.
Sử dụng tài sản sai mục đích hoặc gây hư hỏng
Việc sử dụng tài sản thuê không đúng với mục đích trong hợp đồng, hoặc làm hư hỏng, mất mát tài sản cũng là hành vi vi phạm có thể dẫn đến phạt vi phạm hoặc bồi thường thiệt hại.
Chuyển nhượng tài sản thuê trái phép
Một số bên thuê cố tình cho người khác thuê lại tài sản mà không được sự đồng ý của bên cho thuê. Hành vi này cũng vi phạm quy định tại Điều 478 Bộ luật Dân sự 2015.
>>> Xem thêm: Công chứng thứ 7, chủ nhật có được hỗ trợ không và ở đâu?
Trả lại tài sản không đúng thời hạn
Hết hạn thuê mà bên thuê không trả lại tài sản đúng cam kết có thể dẫn đến thiệt hại về kinh tế cho bên cho thuê. Trường hợp này có thể bị xử phạt hoặc khởi kiện yêu cầu bồi thường.
3. Mức phạt vi phạm hợp đồng thuê tài sản theo quy định mới
Căn cứ pháp lý về mức phạt vi phạm hợp đồng
Theo Điều 418 Bộ luật Dân sự 2015, các bên có quyền thỏa thuận về mức phạt vi phạm, nhưng mức phạt không được trái với quy định của pháp luật hoặc đạo đức xã hội.
Trong lĩnh vực dân sự, luật không giới hạn mức phạt vi phạm, miễn là có thỏa thuận rõ ràng. Tuy nhiên, trong các lĩnh vực có quy định chuyên ngành như thương mại, xây dựng, mức phạt có thể bị khống chế.
Riêng trong hợp đồng thuê tài sản, mức phạt thường do hai bên tự do thỏa thuận trong hợp đồng. Nếu không có thỏa thuận thì không có căn cứ áp dụng chế tài phạt, trừ trường hợp bồi thường thiệt hại theo Điều 419 Bộ luật Dân sự.
Ví dụ minh họa
Công ty X thuê một kho hàng của công ty Y trong 12 tháng, thỏa thuận nếu trả chậm tiền thuê từ 15 ngày trở lên thì sẽ bị phạt 5% trên tổng số tiền chậm trả. Sau 3 tháng, công ty X không thanh toán bất kỳ khoản nào. Lúc này, công ty Y có quyền yêu cầu công ty X thanh toán tiền thuê còn nợ, cộng với khoản phạt vi phạm là 5% số tiền chậm trả (nếu có thỏa thuận rõ trong hợp đồng).
Trường hợp hợp đồng không có điều khoản phạt, thì công ty Y chỉ có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại thực tế (nếu chứng minh được) và đơn phương chấm dứt hợp đồng nếu đủ điều kiện.
>>> Xem thêm: Việc đào tạo công chứng viên có theo kịp xu hướng phát triển của dịch vụ công chứng không?
4. Có thể khởi kiện đòi phạt vi phạm hợp đồng thuê tài sản không?
Câu trả lời là có, nếu trong hợp đồng có quy định cụ thể về mức phạt và hành vi vi phạm. Khi xảy ra tranh chấp, bên bị vi phạm có thể:
Gửi văn bản yêu cầu bên vi phạm thực hiện nghĩa vụ hoặc nộp phạt
Thương lượng hòa giải để tiếp tục hợp đồng
Nộp đơn khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền nếu không thể tự giải quyết
Thời hiệu khởi kiện là 3 năm kể từ ngày quyền và lợi ích bị xâm phạm, theo quy định tại Điều 429 Bộ luật Dân sự 2015.
5. Một số lưu ý khi soạn thảo hợp đồng thuê tài sản để tránh tranh chấp
Luôn ghi rõ mức phạt vi phạm cụ thể cho từng hành vi vi phạm
Xác định rõ mục đích sử dụng tài sản, thời gian giao – nhận – trả tài sản
Thỏa thuận rõ điều kiện đơn phương chấm dứt hợp đồng
Lưu giữ đầy đủ giấy tờ, chứng từ liên quan để làm căn cứ pháp lý khi cần thiết
Nên công chứng hợp đồng nếu thuê tài sản có giá trị lớn hoặc thời gian thuê dài hạn
>>> Xem thêm: Khi nào hợp đồng đặt cọc mua bán nhà đất vô hiệu?
>>> Xem thêm: Cần gì để hợp đồng tặng cho tài sản được công nhận hợp pháp?
Kết luận
Việc xác định đúng mức phạt vi phạm hợp đồng thuê tài sản không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên mà còn góp phần làm rõ trách nhiệm trong quá trình thực hiện hợp đồng. Để tránh rủi ro, các bên nên chủ động ghi nhận chi tiết các điều khoản phạt và nghĩa vụ trong hợp đồng từ đầu.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
